Η Μεγάλη Εβδομάδα

Η Μεγάλη Εβδομάδα

Η Μεγάλη Εβδομάδα ή Εβδομάδα των Παθών, αρχίζει με την Κυριακή των Βαΐων και τελειώνει το Μεγάλο Σάββατο. Όλη τη Μεγάλη Εβδομάδα συνηθίζεται οι χριστιανοί να νηστεύουμε και να παρακολουθούμε τακτικά τις εκκλησιαστικές ακολουθίες. Αρχή γίνεται το απόγευμα της Κυριακής με την ακολουθία “Του Νυμφίου”.

Ας δούμε όμως σε ποιο ιδιαίτερο γεγονός αφιερώνει η Εκκλησία μας την κάθε μέρα.

Η Μεγάλη Δευτέρα είναι αφιερωμένη στη μνήμη του Ιωσήφ, του γιου του Ιακώβ, που τον πούλησαν τα αδέλφια του σαν σκλάβο στην Αίγυπτο, επειδή τον ζήλευαν, αλλά και στην παραβολή της άκαρπης συκιάς, που την καταράστηκε ο Χριστός και ξεράθηκε μ’ έναν Του λόγο.

Η Μεγάλη Τρίτη είναι αφιερωμένη στην παραβολή των Δέκα Παρθένων και στην παραβολή των Ταλάντων.  Οι παραβολές αυτές συμβολίζουν την πίστη και την προνοητικότητα. Ψάλλεται στις εκκλησίες το τροπάριο της μοναχής και υμνογράφου Κασσιανής.

Η Μεγάλη Τετάρτη είναι αφιερωμένη στη μνήμη της αμαρτωλής γυναίκας που μετανόησε, πίστεψε στο Χριστό και άλειψε τα πόδια του με μύρο. Επίσης θυμόμαστε την ενέργεια που συνέβη λίγο πριν ν’ αρχίσει ο Μυστικός Δείπνος. Ο Ιησούς σηκώνεται από το τραπέζι, βάζει νερό στο νιπτήρα και έπλυνε τα πόδια των μαθητών Του. Με τον τρόπο αυτό θέλει να δείξει σ’ όλους μας ότι δεν πρέπει να επιζητούμε τα πρωτεία. Μετά το πλύσιμο των ποδιών τους λέει: «Όποιος θέλει να είναι πρώτος, να είναι υπηρέτης όλων των άλλων».

Την ίδια ημέρα γίνεται στις εκκλησίες και η ακολουθία του Ευχελαίου.

Η Μεγάλη Πέμπτη είναι αφιερωμένη στο Μυστικό Δείπνο, στην προσευχή στην Γεσθημανή, στην προδοσία του Ιούδα, στη σύλληψη του Ιησού, στην ανάκριση από τον Άννα, στην άρνηση του Πέτρου και στην καταδίκη του Χριστού από τον Καϊάφα (Διαβάζονται τα 12 Ευαγγέλια).

Οι προετοιμασίες στα σπίτια για τον εορτασμό της Ανάστασης ξεκινούν από τη Μεγάλη Πέμπτη. Την ημέρα αυτή οι νοικοκυρές κατά παράδοση ετοιμάζουν τα τσουρέκια και βάφουν αβγά με ειδικές βαφές κόκκινου χρώματος. Το αυγό συμβολίζει από την αρχαιότητα την ανανέωση της ζωής και το κόκκινο χρώμα το αίμα του Χριστού. Παλιότερα συνήθιζαν να τοποθετούν το πρώτο κόκκινο αβγό στο εικονοστάσι του σπιτιού για να ξορκίζουν το κακό.  

Η Μεγάλη Παρασκευή είναι αφιερωμένη στη Σταύρωση και στην Ταφή του Χριστού. Το πρωί στους ναούς διαβάζεται η ακολουθία των Μεγάλων (ή Βασιλικών) Ωρών και στη συνέχεια τελείται η Αποκαθήλωση. Ο Χριστός κατεβαίνει από τον Σταυρό και τοποθετείται στον Επιτάφιο.

Την πιο ιερή μέρα της Μεγάλης Εβδομάδας αποτελεί η Παρασκευή, μέρα κορύφωσης του θείου δράματος με την Αποκαθήλωση από το σταυρό και την Ταφή του Χριστού. Λόγω του πένθους της ημέρας οι νοικοκυρές δεν ασχολούνται με τις δουλειές του σπιτιού, αποφεύγοντας ακόμη και το μαγείρεμα. Με λουλούδια που μαζεύουν γυναίκες και παιδιά πηγαίνουν στις εκκλησίες για να στολίσουν τον Επιτάφιο.

Ο στολισμός του Επιταφίου γίνεται τις πρώτες πρωινές ώρες, μετά την τελετουργία της Σταύρωσης. Το βράδυ ακολουθεί η περιφορά του Επιταφίου στους δρόμους της πόλης ή του χωριού. Μάλιστα σε νησιά ή σε παραθαλάσσια μέρη ο Επιτάφιος μπαίνει και στη θάλασσα.

Το Μεγάλο Σάββατο είναι αφιερωμένο στην Κάθοδο στον Άδη και στην Ανάσταση του Χριστού. Το πρωί έχουμε την «Πρώτη Ανάσταση». Τα καλύμματα του ναού και τα άμφια των ιερέων αλλάζουν και από μαύρα έχουμε τα λευκά που συμβολίζουν την καινούρια ζωή που φέρνει η Ανάσταση.

Από το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου ξεκινούν οι ετοιμασίες για το γιορτινό τραπέζι της Ανάστασης και οι νοικοκυρές μαγειρεύουν τη μαγειρίτσα. Λίγο πριν τα μεσάνυχτα οι πιστοί συγκεντρώνονται στις εκκλησίες κρατώντας λευκές λαμπάδες, τις οποίες ανάβουν με το «Άγιο φως», που μοιράζει ο ιερέας. Όταν ο τελευταίος ψάλλει το «Χριστός Ανέστη» οι πιστοί ανταλλάσσουν ευχές και το λεγόμενο «φιλί της Αγάπης». Με το «Άγιο φως» συνηθίζουν να σταυρώνουν το ανώφλι της εξώπορτας των σπιτιών τρεις φορές.  

Την Κυριακή, Κυριακή του Πάσχα, γιορτάζουμε την Ανάσταση του Χριστού. Οι Μυροφόρες πήγαν στον τάφο του Ιησού για να αλείψουν με αρώματα το σώμα Του, αλλά τον βρήκαν άδειο. Γεμάτες χαρά γύρισαν στα Ιεροσόλυμα να μεταδώσουν το χαρμόσυνο μήνυμα: Ο Χριστός Αναστήθηκε!

Είναι η μεγάλη γιορτή της Λαμπρής, από νωρίς το πρωί ο παραδοσιακός οβελίας ψήνεται στη σούβλα ενώ γύρω από το εορταστικό τραπέζι γλεντούν οικογένεια και φίλοι με τραγούδια και χορό. Ιδιαίτερο είναι το έθιμο του Αναστάσιμου γλεντιού στα μνήματα.