Γενοκτονία Αρμενίων

Γενοκτονία Αρμενίων

Με αφορμή την καθιερωμένη ημέρα μνήμης της Γενοκτονίας που υπέστησαν οι Αρμένιοι από τους Τούρκους (φέτος έχουμε την 107 η επέτειο) ας ξαναθυμηθούμε με λίγα λόγια τις μαύρες σελίδες της ιστορίας τους. Η γνώση και η μνήμη τέτοιων γεγονότων, όσο και αν είναι σκληρή για μικρούς και μεγάλους, είναι το μόνο εμπόδιο στις κάθε λογής παραχαράξεις που επιχειρούνται.

Ως γενοκτονία των Αρμενίων αναφέρονται τα γεγονότα εξόντωσης Αρμενίων πολιτών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Εντολές για εκκαθαρίσεις Αρμενίων είχαν δοθεί νωρίτερα από το Σουλτάνο Αμπντούλ Χαμίτ (1894-96) ωστόσο η κύρια ευθύνη για τις πλέον εκτεταμένες σφαγές τους αποδίδεται στο κίνημα των Νεότουρκων (1908-18). Η ημερομηνία έναρξης της Αρμενικής Γενοκτονίας συμβολικά θεωρείται η 24η Απριλίου του 1915, όταν η ηγεσία της Αρμενικής κοινότητας της Κωνσταντινούπολης φυλακίστηκε και εκατοντάδες Αρμένιοι της Κωνσταντινούπολης απαγχονίστηκαν.

Αμέσως μετά άρχισαν ομαδικές σφαγές του αρμενικού λαού στην Ανατολική Μικρά Ασία. Χαρακτηριστικό είναι το τηλεγράφημα του Ταλαάτ στις 28 Απριλίου 1915 προς τους νομάρχες των περιοχών αυτών: «Αποφασίσθηκε να τεθεί τέρμα στο ζήτημα των Αρμενίων με εκτόπισή τους στις ερήμους και την εξόντωση αυτού του ξενικού στοιχείου». Έως το 1918 πάνω από ενάμισι εκατομμύριο Αρμένιοι έχασαν τη ζωή τους ή αναγκάστηκαν να εκπατριστούν.

Η γενοκτονία του 1915 παρέμεινε ατιμώρητη από τη διεθνή κοινότητα, παρότι η Οθωμανική Αυτοκρατορία, ως σύμμαχος των Κεντρικών Δυνάμεων, βρισκόταν στους ηττημένους του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Αδόλφος Χίτλερ Χίτλερ τη χρησιμοποίησε ως παράδειγμα για να δικαιολογήσει τον διωγμό απέναντι στους Εβραίους. «Ποιος μιλάει σήμερα για τον αφανισμό των Αρμενίων;» διερωτήθηκε το 1939 παρακινώντας τους Γερμανούς να τους εξαφανίσουν αδιαφορώντας για τις αντιδράσεις του υπόλοιπου κόσμου.

Η Αρμενική Γενοκτονία ήταν εν γνώσει των Γερμανών, συμμάχων των Οθωμανών στον Μεγάλο Πόλεμο, οι οποίοι όμως επέβαλαν καθεστώς λογοκρισίας στην πατρίδα τους. Ο μόνος πολιτικός που προσπάθησε μάταια να καταγγείλει την εξόντωση των Αρμενίων ήταν ο σοσιαλδημοκράτης Καρλ Λίμπκνεχτ, μετέπειτα ιδρυτής του Κομμουνιστικού Κόμματος Γερμανίας, στις 11 Ιανουαρίου1916. Η ιστορική έρευνα έχει φέρει στο φως ντοκουμέντα ότι οι Γερμανοί ενθάρρυναν τους Οθωμανούς στην εξόντωση των Αρμενίων, επειδή τους θεωρούσαν προσκείμενους στους Ρώσους.

Τουρκικές πηγές αναφέρουν ότι ο αριθμός των νεκρών Αρμενίων ήταν από 600.000 ως 800.000, ενώ Δυτικές και Αρμενικές πηγές ανεβάζουν τον αριθμό των σφαγιασθέντων στο 1.500.000.
Θεωρείται μια από τις πρώτες σύγχρονες γενοκτονίες. Η Τουρκία αρνείται την ύπαρξη γενοκτονίας και ισχυρίζεται ότι πραγματοποιήθηκε ένας βίαιος εκτοπισμός του Αρμενικού πληθυσμού. Μέχρι το 2010, 23 κράτη είχαν αναγνωρίσει επισήμως τα γεγονότα ως γενοκτονία των Αρμενίων, όπως και η Διεθνής Ένωση Μελετητών για τη Γενοκτονία (International Association of Genocide Scholars).

Σύμφωνα μάλιστα με το Κέντρο Μελετών για το Ολοκαύτωμα και τη Γενοκτονία του Πανεπιστήμιου της Μινεσότα, που έχει συγκεντρωτικά στοιχεία – ανά επαρχία και περιοχή – 2.133.190 Αρμένιοι υπήρχαν στην Οθωμανική αυτοκρατορία μέχρι το 1914 και μόνο 387.800 περίπου το 1922. Οι υπόλοιποι τι απέγιναν;

Η Γενοκτονία των Αρμενίων πραγματοποιήθηκε παράλληλα και με τον ίδιο τρόπο με γενοκτονίες σε βάρος και άλλων χριστιανικών πληθυσμών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, δηλ. των Ελλήνων και των Ασσυρίων (χριστιανοί Μονοφυσίτες ).

Μόλις το 1996 το Ελληνικό Κοινοβούλιο αναγνώρισε την Αρμενική γενοκτονία, ενώ μέχρι το 2014 21 συνολικά χώρες πραγματοποίησαν το ίδιο.

To 2015 οι μαθητές της ΣΤ΄ του σχολείου μας φιλοξενήθηκαν από το Δημοτικό Σχολείο του Αρμενικού Κυανού Σταυρού ¨Ζαβαριάν¨- στην Νίκαια για να παρακολουθήσουν ένα αφιέρωμα μνήμης για τα φρικτά εκείνα γεγονότα.

To 2013 η Κουίν Μινανσιάν, λαογράφος και ιστορικός είχε μιλήσει στους μεγάλους μαθητές για τον πολιτισμό και τις δοκιμασίες του λαού των Αρμενίων.