24 Απρ 1η Μαΐου: Εργατική γιορτή
Η πρώτη του Μάη, είναι μια σημαντική μέρα για τους αγώνες που έκαναν οι εργαζόμενοι ώστε να έχουμε ακόμη και σήμερα κάποια δικαιώματα. Το εργασιακό ωράριο και η ασφάλιση και η Κυριακάτικη αργία είναι μερικές από τις κατακτήσεις που με αγώνες και αίμα κερδήθηκαν. Για πολλά χρόνια όλα αυτά φαίνονταν ίσως αυτονόητα. Δυστυχώς όμως στις ημέρες μας τα συνθήματα και τα αιτήματα των εργαζομένων του 19ου αιώνα αποκτούν ανησυχητικά επίκαιρο χαρακτήρα…
Το ξεκίνημα στην Αμερική
Το 1884, πάρθηκε στο συνέδριο της Αμερικανικής Ομοσπονδίας Εργασίας η απόφαση να γίνουν την πρώτη Μάη του 1886 απεργιακές κινητοποιήσεις και διαδηλώσεις στο Σικάγο, το μεγαλύτερο τότε βιομηχανικό κέντρο των ΗΠΑ. Αίτημα η μείωση των ωρών εργασίας και σύνθημα: “Οχτώ ώρες δουλειά, οχτώ ώρες ανάπαυση (προσωπικός χρόνος), οχτώ ώρες ύπνο”.
Εκείνη τη μέρα, 1η Μαΐου του 1886, 400.000 άνθρωποι συμμετείχαν στις απεργίες που γίνονταν σε όλη την χώρα, και πάνω από 80.000 στο Σικάγο. Αυτό το Σάββατο του 1886, μια εργάσιμη μέρα, οι εργάτες, ξεκίνησαν με τις γυναίκες και τα παιδιά τους για να διαδηλώσουν ειρηνικά.
Στη γύρω περιοχή, είχαν παραταχθεί αστυνομικές δυνάμεις αποτελούμενες από 1350 άτομα, οπλισμένα με οπλοπολυβόλα οι οποίοι περίμεναν το σύνθημα για να δράσουν.
Κι ενώ το πλήθος παρακολουθούσε τις ομιλίες, ο επικεφαλής της αστυνομικής δύναμης, διατάσσει να διαλυθεί η συγκέντρωση. Μια βόμβα έσκασε κοντά στους αστυνομικούς οι οποίοι άρχισαν να πυροβολούν και να χτυπούν τους συγκεντρωμένους χωρίς καμιά διάκριση. Είναι ακόμα άγνωστος ο αριθμός των θυμάτων αφού πολλοί τραυματισμένοι κατέληξαν τις επόμενες ημέρες.
Οκτώ συλληφθέντες διαδηλωτές δικάστηκαν. Τέσσερις από αυτούς καταδικάστηκαν σε θάνατο και εκτελέστηκαν και άλλος ένας αφαίρεσε μόνος τη ζωή του στην φυλακή. Η διεθνής προβολή αυτής της δίκης δημιούργησε τα θεμέλια της Εργατικής Πρωτομαγιάς ως Εργατικής Γιορτής.
(Ένα πολύ όμορφο κείμενο, που υπήρχε στο παλιά αναγνωστικά περιγράφει με γλαφυρό τρόπο τη συμμετοχή στους αγώνες ενός Έλληνα μετανάστη στην Αμερική). ΕΔΩ
Η κινητοποιήσεις στην Ελλάδα
Το 1892 έγινε η πρώτη πρωτομαγιάτικη συγκέντρωση στην Ελλάδα, από τον Σοσιαλιστικό Σύλλογο του Καλλέργη. Το 1893, 2000 διαδήλωσαν ζητώντας:
Οχτάωρο,
Κυριακή Αργία
Κρατική ασφάλιση στα θύματα εργατικών ατυχημάτων.
Οι καπνεργάτες της Θεσσαλονίκης
Το Μάιο του 1936 συνέβησαν τα τραγικά γεγονότα με τους καπνεργάτες της Θεσσαλονίκης, τα οποία άρχισαν το Φεβρουάριο, με την κατάληψη ενός εργοστασίου ύστερα από την απόρριψη των αιτημάτων των εργατών και συνεχίστηκε με συμπαράσταση καπνεργατών από άλλα εργοστάσια.
Τον Μάιο του ίδιου έτους εναντίον των απεργών χρησιμοποιήθηκε η αστυνομία και ο στρατός. Στις 9 Μαΐου σε μια συγκέντρωση στη διασταύρωση Εγνατίας και Βενιζέλου, χωροφύλακες πυροβόλησαν και σκότωσαν 8 εργάτες. Με πυροβολισμούς προσπάθησαν να διαλύσουν και τις άλλες συγκεντρώσεις και ο συνολικός απολογισμός των αιματηρών γεγονότων ήταν τουλάχιστον 12 νεκροί και 300 τραυματίες. Οι ωμές δολοφονίες των εργατών αποτέλεσαν έμπνευση για τον μεγάλο ποιητή Γιάννη Ρίτσο που έγραψε τον «Επιτάφιο».
«Μια μάνα, καταμεσής του δρόμου, μοιρολογάει το σκοτωμένο παιδί της. Γύρω της και πάνω της, βουίζουν και σπάζουν τα κύματα των διαδηλωτών – των απεργών καπνεργατών. Εκείνη συνεχίζει τον θρήνο της:
Γιέ μου, σπλάχνο των σπλάχνων μου, καρδούλα της καρδιάς μου,
πουλάκι της φτωχιάς αυλής, άνθο της ερημιάς μου,
πώς κλείσαν τα ματάκια σου και δε θωρείς που κλαίω
και δε σαλεύεις, δε γρικάς το που πικρά σου λέω;
Γιόκα μου, εσύ που γιάτρευες κάθε παράπονό μου,
Που μάντευες τί πέρναγα κάτου από το τσίνορό μου,
τώρα δε με παρηγοράς και δε μου βγάζεις άχνα
και δε μαντεύεις τις πληγές που τρώνε μου τα σπλάχνα»;
(Απόσπασμα από τον «Επιτάφιο»)
Στην Καισαριανή πριν από 71 χρόνια
Η 1η Μαΐου 1944 συνέβη μία ακόμα τραγωδία που τιμάται την ημέρα της Πρωτομαγιάς. Εκείνη την ημέρα στην Καισαριανή οι γερμανικές δυνάμεις κατοχής εκτέλεσαν 200 Έλληνες πατριώτες αιχμαλώτους ως αντίποινα για το θάνατο ενός Γερμανού στρατηγού και τριών συνοδών του αξιωματικών στους Μολάους της Λακωνίας, στις 27 Απριλίου του 1944.
